Parlak ekranların ve akıllı algoritmaların ardında devasa bir enerji tüketimi var. Veri merkezleri küresel elektrik kullanımını hızla artırıyor; teknoloji devleri ise sürdürülebilirlik yarışında zamana karşı mücadele veriyor
Teknoloji denildiğinde aklımıza genellikle parlak ekranlar, hızlı uygulamalar ve yapay zekâ mucizeleri geliyor. Ama bu parıltılı yüzün ardında devasa bir enerji açlığı var. Bugün dünyadaki veri merkezleri, küresel elektrik tüketiminin yaklaşık %1,5’ini tek başına harcıyor. Yapay zekâ dalgasıyla birlikte bu oran daha da yükseliyor.
Uluslararası Enerji Ajansı’nın raporlarına göre, 2030’a gelindiğinde veri merkezlerinin tüketimi neredeyse iki katına çıkabilir. Bu, yalnızca karbon emisyonları açısından değil, ülkelerin enerji güvenliği ve altyapı planlamaları açısından da ciddi bir uyarı.
Sorun şu: Yapay zekâ sistemlerini eğitmek ve çalıştırmak için devasa hesaplama gücü gerekiyor. Tek bir büyük dil modeli eğitimi, küçük bir ülkenin yıllık elektrik tüketimine eş değer olabiliyor. Bulut hizmetleri, oyun platformları, streaming servisleri de bu tabloyu ağırlaştırıyor.
Şirketler çaresiz değil. Daha verimli sunucu mimarileri, yapay zekâ modellerini küçültme yöntemleri, yenilenebilir enerji kullanımı ve atık ısının geri kazanımı gibi yollarla bu açlığı azaltmaya çalışıyorlar. Google, Microsoft ve Amazon gibi devler, 2030’a kadar karbon nötr hedeflerini açıklamış durumda. Ancak kritik soru şu: Bu hedefler, teknolojinin büyüme hızına yetişebilecek mi?
Sürdürülebilir teknoloji artık bir seçenek değil, zorunluluk. Aksi halde dijitalleşmenin getirdiği kolaylıklar, gezegenin kaldıramayacağı bir enerji faturasıyla gölgelenecek. Önümüzdeki yıllarda teknoloji haberlerinde yalnızca yeni cihazlardan değil, bu cihazların dünyada nelere mal olduğundan da bahsedeceğiz.