150’den fazla sanatçı, akademisyen ve tasarımcı, ilki İstanbul için hazırlanan ‘Hayal Edilebilir Tasarım Kılavuzu’ HEY! için, zihinsel ve yaratıcı emeklerini bir araya getirdi. Direktörlüğünü mimar Alexis Şanal’ın üstlendiği HEY!, kentlerin nasıl tasarlandığını keşfetmeye yönelik, eğitsel ve disiplinler ötesi bir kart oyunu. Geleceğin kentine giden yolda sivil katılımı eyleme dönük hale getirebilmeyi amaçlayan projenin, Türkiye’deki öteki kentlere de uyarlanması amaçlanıyor.
Aslında, bir oyun gibi görünse bile bu sorgulayıcı çalışma, öngörülen ‘etkileşim’ potansiyeli ile aynı zamanda taşınabilir, sosyal bir ansiklopedi..
Studio X İstanbul, ABD’nin New York kentindeki Columbia Üniversitesi’nin küresel bir girişimi olarak, Amman, Pekin, Paris, Santiago, Tunis, Johannesburg, Rio ve Mumbai gibi, Türkiye’de de kurulan bir oluşum. ( https://globalcenters.columbia.edu/cgc-studio-x )
Çağdaş sanat, sosyoloji, pedagoji ve edebiyat ile felsefe gibi bir çok disiplini bir araya getiren Studio X, uzmanlar, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ve yerel yönetimler arasında bilgi alışverişini sağlayacak yeni bir platform olma gayesini taşıyor. Burada, çeşitli sergiler , kütüphane gibi tartışma zeminleri ile pedagojik okuma grupları, kültür – sanat meraklılarına sunuluyor.
BİR SOSYAL EYLEM PROJESİ: HEY!
Studio-X Istanbul’da geçtiğimiz günlerde bir “Sosyal Eylem Projesi” olan ‘HEY!’in tanıtımı yapıldı. 11 Nisan’da kamuoyuna sunulan HEY!, kendi tabiri ile bir ‘Hayal Edilebilir Tasarım Kılavuzu’.
Alexis Şanal tarafından kamuoyu ile paylaşılan, Studio X’in yanı sıra, YEM Yayın ve Şanal Arc. mimarlık ofisi imzalarıyla sunulan HEY!, kentlerin nasıl tasarlandığını keşfetmeyi sağlayan, eğitsel bir kart oyunu.
Aslında, bir oyun gibi görünse bile bu sorgulayıcı çalışma, öngörülen ‘etkileşim’ potansiyeli ile, aynı zamanda dataşınabilir, sosyal, açık bir ansiklopedi.. Farklı disiplinlerden 150 ismi 101 kartta buluşturan proje, görsel üretim dünyasının imzalarına da arka yüzlerinde yer vererek, estetik bir farkındalık, değişken, yaratıcı bir görsel yap – boz zemini sunuyor. Türkçe ve İngilizce olarak basılan çalışmanın, yakın gelecekte, İzmir, Ankara gibi kentler adına da güncellenmesi öngörülüyor.
HEDEF: GÜÇLÜ BİR SEMT KÜLTÜRÜ
HEY!, ‘vatandaşların kamusal alana dair kararlar ile kamusal alanın tasarımında seslerini güçlendirmelerini sağlayan bir tasarım aracı olma’ özelliği de taşıyor. Proje Direktörü Alexis Şanal, bu oyuna giden yoldaki hedefleri arasında ‘Güçlü Bir Semt Kültürü’ yaratabilmenin altını çiziyor. Bir diğer deyişle HEY!, kendini ‘şehrinizi ve mahallenizi iyileştirmek için gerekli olan mikro tasarım araç seti’ olarak tarifliyor.
Hayal etmeyi, keşfetmeyi, tartışmayı, karar alabilmeyi ve eyleme geçmeyi tetikleyen HEY! oyununda her katılımcı, farklı renk ve işlevlerdeki kartlar üzerinden, kendine oynayacağı bir rol belirliyor. Kartlar, eşit biçimde oyunculara dağıtılıyor. Oyuncular, ele aldıkları sorunu dikkatle inceliyor ve bunları kendi algıları ve niyetleri doğrultusunda, ‘Gerekli’ (zorunlu) veya ‘Arzulanan’ (zorunlu olmasa da, ideal) gibi iki kısma ayırıyor. Ardından oyuncular, birbirlerine seçtikleri bu kartları okuyor. Bu okuma sürecinde de, katılımcılar kolektif bir yaklaşımla, kendi ‘gerekli ve arzulanan’ kent ve semt kılavuzlarına doğru, ütopik ve demokratik bir yaratıcılık keşfine çıkıyor.
‘KENDİLİĞİNDEN KENTLEŞME’DE İLK ADIMLAR
Daha özel bir ifade ile, bu kart setlerinin içerisinde ‘Fiziksel Elemanlar’, ‘Ekoloji’, ‘Teknoloji ve Yenilik’, ‘Sosyo-Ekonomi’, ‘Yönetişim’ ve ‘Canlılık’ gibi üst başlıklar altında pek çok kentsel kavrama büyüteç tutuluyor. Bu paylaşımcı kılavuz ayrıca, SANAL arc’nin İstanbul gibi kentler için sürdürmekte olduğu ‘kendiliğinden kentleşme’ araştırmasını da temel alıyor. Aynı anda bir tür kentsel ‘Google’ etkisi de veren, rastlantıdan olabildiğince verimli ve sorgulayıcı bir yaklaşımla faydalanan HEY!’de, ‘Kent mobilyası’ndan ‘Duyusal zıtlık’a, ‘Sokak Sanatı’ndan ‘Boş Zaman Geçirenler’e, oradan ‘Atık Yönetimi’ ve ‘Işık Kirliliği’ne bir çok konu başlığı da, yorum ve keşif için, katılımcıları bekliyor.
‘Açık uçlu bir rehber’ olarak nitelenen HEY! setlerinde, oyunun tüm kuralları ve emekçileri ile, profesyoneller için arşivsel başvuru kaynakları da unutulmamış. Bu kapsamda, edindiğiniz HEY! seti içerisinden, kısaltmalar dizini, ana kaynakça ve dijital kaynaklar da çıkıyor ve bu da çalışmanın akademik köklerini iyiden iyiye sağlamlaştırıyor. Sosyal medyada da kendini var eden çalışma, (imaginableguidelines.com), özetle, şunları hedefliyor:
Hayal et: Kentler, bir tasarım ürünüdür. Şimdi daha iyi tasarlandıklarını hayal etmenizi istiyoruz! Daha kullanışlı, daha samimi, daha kapsayıcı olabilirler.
Keşfet: Sizin için alınmış tasarım kararlarının farkına varın! Kentsel tasarımla ilgili terimleri öğrenin, farklı çözümleri keşfedin ve karar mekanizmalarının parçası olun.
Tartış: Komşularınızı bir araya getirin! Sorunlarınızı tanımlayın, farklılıklarınızı avantaja çevirin! Oyunu oynayarak, kentinizi, kamusal alanınızı şekillendirerek, sosyal hayatınızı iyileştirebilir, esnafa destek olabilirsiniz.
Paylaş: İyi bir kent, her vatandaşına özen gösterir. Bunu kim sağlar? Kentlinin ta kendisi! Komşularınızla verdiğiniz tasarım kararlarını tartışın, birlikte yaşadığınız yerin daha iyi olması için çalışın; kentlileri, tasarımcıları, şehir plancılarını bir araya getiren atölyeler düzenleyin.
Bilgi: https://sanalarc.com/hey-igi