Yüzyılın Rüyası: İnsansız Araçlar, Uçan Otomobiller

Ohio’da 1921’de World Wide Wireless dergisinin uzaktan telsizle kontrol edilebilen ilk insansız araç ilanını yayınlamasının 100. yılında, akıllı sistemlerle donatılmış otonom taşıtların sivil hatlarda hizmet vermesi için test sürüşleri hız kazandı. Geçtiğimiz yıl Güney Kore’nin Seul kentinde drone taksiler ilk kez insansız uçuş gerçekleştirirken 2020 sonunda Çin’de yola çıkan ilk sürücüsüz taksileri Almaya’da kent içi yolcu taşıması için test edilen otonom otobüsler izledi. Böylelikle, insansız araçların bilişim teknolojileriyle bütünleştirilerek sivil hayattaki yerlerini almaları için büyük bir ilerleme kaydedildi. Bağımsız karar verebilme özelliğiyle insansız taşıtların çok yakın zamanda kullanımının yaygınlaşması planlanıyor.

Wright kardeşlerin 1903 yılında gerçekleştirdikleri uçuştan sadece 6 yıl sonra 15 yaşında bir genç olan Waldo Waterman ilk uçan otomobil hayalinin peşinde koşmaya başlamıştı bile… Waterman, yaşamı boyunca pek çok denemeye imza attı ve geçirdiği onlarca kaza sonrasında kırılmadık kemiği kalmadı. Fakat, 1932’de hayata geçirdiği Whatsit isimli uçan nesne, uçan bir arabadan çok uçağa benziyordu. Otomobil üreticisi Henry Ford ise uçan bir otomobil peşinde değildi. 1927’de geliştirilen ve hayata geçirilmeyen Flivver da, daha çok kompakt bir uçak konseptiydi. Ford, gerçekleştirdiği kazalar üzerine bu alandan vazgeçerek tüm gücünü otomobil endüstrisine verdi.

Bu denemeler sürerken, havacılıkta büyük gelişmeler yaşandı ve 1940’lardan sonra kimsenin uçan bir arabaya ilgisi olmadı. İnsanlar ya arabalara ya da uçaklara ilgi gösteriyordu. Uçan araba üretmek pahalı bir yatırım olarak görülüyordu ve bireysel kullanımlara entegre etmek ekonomik değildi. Ancak zamanla nüfusun hızlı artış göstermesi şehir içi hava yolunun da taşıma için kullanılmasını gündeme getirdi. Bu ihtiyaç, özellikle pandemi koşullarında daha da öne çıktı. Böylelikle drone taksiler için ilk denemeler de başlamış oluyordu.

Drone Taksiler

Güney Kore’nin Seul kentinde ‘drone taksiler’ drone trafik yönetim sistemi ile geçtiğimiz yıl ilk kez insansız uçuş gerçekleştirdi. Ulaştırma Bakanlığı ve Seul Belediyesi’nin ortaklaşa yürüttüğü test kapsamında 6 drone taksisi Youido bölgesinde insansız uçuş yaptı. Güney Kore hükümeti, 2025 gibi yakın bir tarihte “drone taksilerini” desteklemek için trafik yönetim sistemini uygulamaya koymayı hedefliyor.

Çin’de geliştirilen drone taksi ise iki yolcusuyla uçuş gerçekleştirdi. EHang şirketi tarafından üretilen iki koltuklu drone taksi, Dördüncü Dijital Çin Zirvesi’nde 2 yolcusuyla uçtu.  Yolcuların varış noktasına gitme talimatı vermek için sadece bir düğmeye basmalarının yeterli olduğu drone takside kontrol merkezi ile iletişim için 4G ve 5G teknolojileri kullandı.

Bu yılın başında da Rusya’nın başkenti Moskova’da uçan taksi şirketi Hover’ın tasarladığı uçan araba kamuoyuna gösterildi. Şirket yetkilileri bu tür taksilerin ilk numunelerinin 2021 içinde üretilmesinin planlandığını belirtiyor. Uçan araç saatte 200 kilometre hıza çıkabiliyor, tek şarjla 100 kilometre mesafe kat edebiliyor. Ayrıca elektrikli motorlarının düşük sesli olması nedeniyle şehir içi kullanıma da uygun olduğu ifade ediliyor.

Tam Otonom Sivil Kara Taşıtları

Otonom sistemler, karada zor şartlarda daha pratik bir şekilde görev yapabiliyor. Bunun ilk örneğini teşkil eden sürücüsüz taksiler 2020 yılı sonunda Çin’de yollara çıktı. Çin’in Shenzhen kentinde test edilen ‘robot taksiler’ içeriden veya dışarıdan insan desteği olmadan yol alabiliyor. Çin merkezli e-ticaret platformu Alibaba’nın destek verdiği AutoX şirketinden yapılan açıklama Shenzhen kentinde 25 aracın test edildiği, uzun süren bir çalışmanın ardından insan etkisini tamamen devreden çıkaracak yetkinliğe ulaşıldığı ifade edildi.

İsviçre Posta Taşıma Araçları Anonim Şirketi ise dünya çapında yakın mesafe kamu taşımacılığında sürücüsüz otobüsleri test eden ilk firma olarak öne çıkıyor. Yaklaşık beş metre uzunluğundaki robot otobüsler trafikte çocuk arabalarının geçmesine izin veriyor, geçiş haklarına riayet ediyor ve dar yollarda milimetrik bir mükemmellikte seyredebiliyor. İsviçre‘nin Wallis Kantonu‘na bağlı Sitten  kentinde trafiğe çıkarılarak test edilen bu otobüslere herkes ücretsiz bir şekilde binebiliyor. Almanya’nın Kuzey Ren Vestfalya (KRV) Eyaleti sınırları içinde kalan Monheim’de ise otonom (sürücüsüz) otobüslerin test sürüşleri şubat ayında yapıldı. Otonom otobüsler, tek hat üzerinde otobüs terminalinden şehir merkezine kadar yolcu taşımak üzere geliştirildi.

Can ve mal kaybı ile maddi zarar gibi birçok olumsuz neden insansız sistemlere duyulan ihtiyacı daha da artıracağa benziyor. Sanayi devrimiyle beraber gelişen makine endüstrisi günümüzde, insansız sistemler sayesinde iş gücünden ve zaman kaybından tasarruf sağlıyor. Çok yakın bir zamanda drone taksilerin, otonom sivil toplu taşıma araçlarının hayatımızın bir parçası olacağı düşünülüyor. Bu alandaki mühendislik çalışmaları sayesinde bağımsız karar verebilen otonom taşıtların tüm dünyada yaygınlaşması bekleniyor.

Kaynaklar
ÖZDEN Osman Bahadır (2018), Özel Amaçli Elektrikli Bir Kara Aracinin Tasarimi Ve Prototipinin Geliştirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı, s.1-5.
https://www.ntv.com.tr/teknoloji/cinde-surucusuz-taksi-donemi-robotaxi,707IEGeRp0ulFaiG70vmZw
https://tr.sputniknews.com/foto/202101291043692418-dunyanin-cesitli-ulkelerinde-tanitilan-ucan-otomobil-ve-insansiz-taksiler/
https://tr.euronews.com/2020/11/11/guney-kore-de-drone-taksiler-ilk-ucuslar-n-gerceklestirdi
https://otomobil.haber7.com/otomobil/haber/3093901-cinde-surucusuz-drone-taksi-2-yolcusuyla-uctu
YALIM Özlem (2019), Uçan Arabalar, https://t24.com.tr/yazarlar/ozlem-yalim-tasarim/ucan-arabalar,23862
https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/surucusuz-taksiler-cinde-yollara-cikti-1795822
https://www.dw.com/tr/isvi%C3%A7rede-s%C3%BCr%C3%BCc%C3%BCs%C3%BCz-otob%C3%BCsler-test-ediliyor/a-19507444
https://www.hurriyet.com.tr/avrupa/bu-da-surucusuz-otobus-41451008