Teknolojinin hızla gelişmesiyle birlikte insanların mobil telefonlar üzerinden bilgisayar ile gerçekleştirilebilen birçok şeyi yapabilmesi, özellikle sosyal ağlar üzerinden yüksek kalitede fotoğraf ve video paylaşımları, mesajlaşma , mobil oyunlar ile ortaya çıkan ihtiyaçlar, internet kullanımını çok hızlı bir şekilde artırmaktadır. Bu durum doğal olarak daha yüksek bant genişliği, kapasite ve performans gereksinimlerini ortaya çıkarmaktadır.
Mobil Teknoloji Tarihi ve 5G
Mobil haberleşmenin kullanımı 1G ile başlamıştır. Birinci nesil haberleşme olan 1G, iletişim altyapısı analog olan ilk hücre yapısını getirmiştir. 2G ile dijital mobil bir şebeke oluşturulmuş ve mobil veri iletişimi (GPRS/EDGE) sağlanmıştır. 3G ile teorik olarak 42Mbit ve pratik olarak 8Mbit’e kadar bant genişliği sağlanarak görüntülü arama, internet erişimi, mobil tv gibi uygulamaların kullanımı sağlanmıştır. Ancak 3G’nin giderek yetersiz kalmasıyla birlikte 4G LTE ve 4G LTE Advanced teknolojileri geliştirilmiştir. 4G LTE ile teorik olarak 150Mbit, pratikte 15Mbit ve 4G LTE Advanced ile teorik olarak 1Gbit ve pratik olarak 90Mbit’e kadar sağlanan bant genişliği, servislere daha hızlı erişim imkanı sağlamış ve ayrıca Youtube gibi streaming video kaynaklarına ve bulut bilişim uygulamalarına erişim sağlanmıştır.
Mobil bağlantı ihtiyaçları ve taleplerin her geçen gün artması , makineler, nesneler ve cihazlarlar arasındaki haberleşme ile birlikte çok yüksek hızda veri akışını gündeme getirmiştir. 5G önceki teknolojilere göre yüksek hız, güvenilirlik, daha fazla kapasite, daha kısa gecikme süresi ile tüm bu ihtiyaçlara yanıt vererek hayatı kolaylaştırmayı amaçlamaktadır. 5G teknolojisinin özellikle nesnelerin interneti (IOT) uygulamalarında büyük kolaylıklar sağlamasıyla birlikte sağlıkta, sanayide, tarımda, finansda, taşımacılık , eğitim ve daha bir çok alanda yeni hizmetlere kolaylık sağlayacak bir altyapı sunması beklenmektedir.
5G ile Bazı Sektörlerde Hayata Geçmesi Planlanan Hizmetler
Ulaşım
5G iletişimi, akıllı trafik yönetim sistemlerine bağlı araçların konum, hız ve varış noktası gibi bilgileri değiş tokuş etmesini mümkün kılar. Otomobiller, çok yönlü mesajlaşma yoluyla, sürücüleri çeşitli yol koşulları ve olası tehlikeler hakkında önceden uyarabilir.
5G teknolojisi ile çarpışmalardan büyük ölçüde kaçınılabilir. Ek olarak, gerçek zamanlı hava durumu tahminleri, sürücüleri güvenli olmayan sürüş koşullarına karşı uyarabilir ve hava ile ilgili trafik kazalarını ortadan kaldırmaya yardımcı olur.
Sağlık
Sadece birkaç saniyelik bir süre, konu yaşam ve ölüm olduğunda hayati öneme sahiptir. 5G teknolojisi, sınırları ortadan kaldıracak ve doktorların dünyanın her köşesinden hastalara ulaşmasını sağlayacak. Gerçek zamanlı olarak 5G teknolojisi ile doktora gitmeye gerek kalmayacak. Bir doktorun uzaktan muayene, tanı ve görüntüleme ile teşhisde bulunması, bir cerrahın ve ya bir robotun uzaktan ameliyat için yönlendirilmesi sağlanabilecek.
Tarım
5G teknolojisinin getirdiği anlık ve çok sayıda cihaz haberleşme kapasitesi gibi özellikler, gübreleme, ilaçlama ekim, hasat planlaması ve mahsul üretim optimizayonu için kullanılabilecek.
Endüstri
Makine bağlantıları artacak ve tüm üretim araçlarının uzaktan kontrolü kolaylaşacak. Anında ve tamamen güvenilir veri iletimi sağlanacak. 5G’nin IOT, yapay zeka ve bazı durumlarda artırılmış gerçeklik ya da sanal gerçeklik ile birlikte üretim sürecinin verimliliğini ve güvenliğini artırması beklenmektedir.
Eğlence
Artırılmış sanal gerçeklik tabanlı uygulamalar ve interaktif oyunlar, güvenlik kameraları ve yüksek çözünürlüğe sahip tv yayınlarına (8K) erişim gibi alanlarda kullanılması beklenmektedir.
Yukarıda belirttiğimiz kullanım alanlarına daha bir çok sektörün eklenmesi mümkündür. Ancak biz, bu yazıda oldukça geniş bir kapsamı olan bu teknolojiyi kısaca tanıtmaya çalıştık.
2020 yılından itibaren Türkiye dahil olmak üzere bir çok ülkede 5G kullanımı planlanmakta ve bu kapsamda çalışmalar devam etmektedir. 2025 yılına kadar dünya nüfusunun % 53’ünün 5G kapsama alanına sahip olması öngörülmektedir.
Yılmaz Kılınç
Bilgi Sistemleri Direktörlüğü BT Mimarı