Pandemi döneminde navlun fiyatlarında görülen yükseliş ve konteyner hareketliliğinde yaşanan sorunlar Türk denizcilik sektörünün sıcak gündemi. Arkas Line CEO’su Can Atalay, Kocaeli Sanayi Odası tarafından düzenlenen Hafta Sonu Buluşmaları ile DEİK Lojistik İş Konseyi’nce yapılan “Navlun Piyasaları ve Gelecek Beklentileri” webinarında konu hakkında merak edilenleri ve sektörün gerçeklerini anlattı. Atalay, navlun fiyatlarını etkileyen önemli unsurlardan birinin her zaman arz talep dengesi olduğunu ama önümüzdeki dönemde yeni regülasyon nedeniyle maliyetlerde yeniden artış yaşanabileceğini belirtti.
Arkas Line CEO’su Can Atalay, Kocaeli Sanayi Odası tarafından düzenlenen Hafta Sonu Buluşmaları ile DEİK Lojistik İş Konseyi’nce yapılan “Navlun Piyasaları ve Gelecek Beklentileri” webinarına katıldı. Atalay izleyicilere, “Bugünden alınan derslerle konteynerde geleceği yönetmek” başlığı altında 2021’in kalanı ve sonrası için beklentileri anlattı. Navlundaki hareketliliği yorumlayan Can Atalay, sektörde fiyata yansıyan unsurların en önemlilerinden birinin arz-talep dengesi olduğunu söyledi. Dünya ticaretindeki gelişmeye göre bunu karşılayacak konteyner gemi sayısının yeterli olup olmamasının yani arzın çok önem taşıdığını ifade eden Atalay, “Covid-19 salgını olmasaydı mevcut konteyner filosu dünya ticareti için yeterliydi. Ancak bu dönemde lojistik zincirdeki tıkanıklık nedeniyle bu problemler ortaya çıktı. Pandemi ortadan kalktıkça yavaş yavaş bu sorun çözülecek. Belli ki bu sene sonuna kadar bu sıkıntılar yaşanabilir. Ama önümüzdeki sene için gerekli önlemler alınıyor” dedi.
Konteyner Sorununun Temel Sebepleri
Arkas Line CEO’su Can Atalay sözlerini şöyle sürdürdü: “Pandemi sürecinde limanlardaki uzun süreli bekleyişler, servis sürelerinin uzaması, Çin’in beklenenden daha hızlı sürede toparlanması ve ABD’de talebin kısa sürede çok artış göstermesi kapasite sorununu doğurdu. Bu durum lojistik zincirini bozdu ve gerektiği kadar boş konteynerin, gereken yer ve zamanda hazır edilememesine yol açtı. Liman, depo ve kamyon şirketlerinin pandemi kaynaklı eksik personelle çalışması ve ilave gemi bulunmaması da sorunları artırdı”. Konteyner gemi kiralama fiyatlarındaki artışa da değinen Can Atalay, “Mevcut konteyner gemi filosu, talebi karşılayacak kapasitede olduğu halde gemilerin istenen hızda dönememesi ilave gemi talebini doğurdu. Hatların 2020 Eylül ayından başlayarak filolarını kiralık gemilerle güçlendirmeye çalışması, bunun yanında istenilen zamanda istenilen özelliklerde gemi bulmanın zorlaşması fiyatların yukarı çekilmesine neden oldu. 2021 ve 2022’de navlunların mevcut seviyelere yakın seyretmesini bekliyorum” ifadelerini kullandı.
IMO’nun Yeni Regulasyonu Navluna Yansıyabilir
Arkas Line CEO’su Can Atalay bu dönemdeki bir diğer önemli konu olan IMO(Uluslararası Denizcilik Örgütü)’nun yeni regülasyonuna da dikkati çekti. 2008’e oranla 2030 yılında karbondioksit salınımının yüzde 40 azaltılmasının öngörüldüğünü söyleyen Atalay, bu oranın 2050’ye ulaşıldığında yüzde 70 olacağını vurguladı. MARPOL(Denizlerin Gemilerden Kirlenmesini Önleme Uluslararası Sözleşmesi)’da mevcut gemilerin enerji verimliliği endeksi diye bir değişikliğin onaylandığını da hatırlatan Atalay, “2022’nin son çeyreği veya 2023 itibariyle mevcut gemiler bu yeni regülasyona göre karbondioksit salınımını azaltacak. Bu endeks de bir tonluk malın bir deniz mili taşınmasında o geminin yarattığı karbondioksit salınımını ölçen bir sistem. Bu ciddi bir konu çünkü beraberinde makine teknolojisini, tersanelerin teknolojilerini, gemi dizayn ve inşa alanını ilgilendiriyor. Oradan bu yeni regülasyona göre gemiler çıkacak ve bunu bizim gibi hatlar kullanacak. Fakat maliyetler aşırı artacak. Sadece 2030 ile 2050 yılları arasında denizcilik sektöründe tahmini 1 ile 1.4 trilyon dolar arasında bir yatırım gerekiyor” dedi.
Regülasyon değişmediği takdirde sektörün bu yatırımı yapmak zorunda kalacağına işaret eden Atalay, bu sürenin çok kısa olduğu vurgulayarak düşük sülfürlü yakıt tüketiminin 2020 başında başladığında bir anda navlunları yükselttiğini ve benzeri bir durumun 2023’te bu regülasyonun devreye girmesiyle başlayabileceğini söyledi.