Uzak Ufuklar

Yeni uzay araştırmaları ile birlikte insanlığın uzay macerasında farklı bir rotaya girildi. 1957 yılında Sputnik 1’in uzaya gönderilmesi, 1969’da Neal Armstrong’un Ay’a ayak basması, 1998’de Uluslararası Uzay İstasyonu’nun kuruluşu gibi gelişmelerle uzay araştırmalarında büyük mesafe kat eden insanlık, uzay yolculuğu ve koloni kurma konularında yeni atılımlar yapıyor. 2020’nin ilk yarısında uzay yarışında yeni bir sayfa açıldı. İlk kez özel bir şirket uzaya astronot gönderdi. Böylelikle bu alanda özel girişimlerin ticari faaliyet konusu da gündeme taşındı…

Günümüzde, uzay faaliyetleri radikal dönüşümlere sahne oluyor. Küreselleşme ve gelişen teknolojiler uzay çağının başlangıcından beri sadece belirli ülkeler için stratejik bir tekel olan uzay faaliyetlerini de etkiliyor. Uzay, süper güçlerin iki kutuplu politikalarının oyun alanı olmaktan çıktı. Artık, uzaya yönelik projeler devletlerin ve özel girişimlerin ticari faaliyet konusu haline geliyor. Bir başka deyişle uzay ekonomisinin gelecek yıllarda kaçınılmaz bir şekilde ülkelerin sosyo-ekonomik büyüme hedeflerini etkileyebileceği ve girişimlerin yatırım kalemlerini değiştirebileceği öngörülüyor.

Bu konudaki en yakın örnek ABD’li roket ve uzay mekiği üreticisi SpaceX firmasının uzaya iki astronot göndermesi oldu. Uzay yarışında yeni bir sayfa açan Space X böylelikle uzaya astronot gönderen ilk özel şirket oldu. Astronot Douglas Hurley ve Robert Behnken’in, Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) varışı yaklaşık 19 saat sürdü. Bu, aynı zamanda uzay mekiklerini 2011’de emekliye ayıran ABD’nin de 9 yıl sonra ilk kez kendi topraklarından uzaya astronot göndermesi anlamını taşıyor. Space X’in uzaya astronot yollaması, uzay turizmi açısından da değerli görülüyor. Uzay turizmi, yatırımların çok yüksek olduğu bir sektör olması nedeniyle genellikle özel sektörün ilgi alanında yer alıyor.

Uzay Turizmi

Diğer yandan SpaceX ve uzay turizmi şirketi Space Adventures, 2021’de turistleri dünya yörüngesine taşıyacak seferleri başlatacaklarını duyurdular. Turist yolculuğu, ‘Crew Dragon’ isimli kapsül ile gerçekleştirecek. Crew Dragon mürettabatının ISS ile kenetlenmek yerine dünyanın etrafında serbest uçuş gerçekleştirmesi bekleniyor. Planlanan uçuşta dünyanın yörüngesinde kalacak yolcu sayısının 4’e çıkabileceği belirtiliyor. Şirket şimdiye kadar Rusya’nın Soyuz roketlerinde Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) yedi turist göndermişti.

Starship Projesi

SpaceX’in yeni nesil uzay aracı Starship, kargo ve insanları önce Ay yörüngesine ve ardından da Mars’a taşımak üzere tasarlanıyor. Starship’in, son haline geldiğinde, 6 motorlu ve 100 yolcu kapasiteli bir uzay gemisi olması amaçlanıyor. 31 motorlu “Super Heavy” roketiyle uzaya fırlatılması planlanan mekik, NASA’nın Ay, Mars ve derin uzay keşif projelerinde kullanılacak.

Kızıl Gezegen’de Koloni Kurabilmek…

İnsanlığın Mars’a koloni kurması ile ilgili de önemli gelişmeler yaşanıyor. Bilim kurgu filmlerinde görülen kentler yakın bir tarihte gerçeğe dönüşebilir. Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) 100 yıl içinde Mars’a koloni kurmaya hazırlanıyor. BAE söz konusu koloniyi “mini kent” olarak tanımlıyor. Diğer yandan Elon Musk da, Kızıl Gezegen’e 120 kişi taşıyabilecek bir uzay gemisi ve yeni bir roket geliştirdiklerini açıkladı. Bu kapsamda SpaceX; enerji, madencilik ve yaşam destek sistemlerinin yerleştirilmesini sağlayacak iki uzay gemisini 2022’ye kadar Mars’a göndermeyi hedefliyor. Bu tarihten iki yıl sonra mürettebat taşıyan ilk uzay gemisinin Mars’a ulaşması planlanıyor. Sonrasında da Mars’taki yerleşimin giderek genişleyeceği ifade ediliyor.

Uzayın bilinmeyenlerini keşfe devam eden insanlık, gelecekte dünya dışında başka bir gezegende yaşayabilmek için arayışını sürdürürken, teknolojik inovasyonla da bunu destekliyor. İnsanlı uzay uçuşlarının artmaya başlaması uzay macerasında büyük bir kararlılık olarak karşımıza çıkarken, yeni nesiller için de önemli fırsatlar barındırıyor…

Kaynaklar
EURONEWS(2020), Uzay Turizmi Başlıyor: Space X ve Space Adventures İlk Turistleri Gelecek Sene Uzaya Gönderiyor
https://tr.euronews.com/2020/02/19/uzay-turizmi-basliyor-spacex-ve-space-adventures-ilk-turistleri-gelecek-sene-uzaya-gonderi
DİNÇER Füsun İstanbullu, CAN İpek Itır, İNAN Berfin (2018),  Post-Modern Turizm Paradigması Etrafında Şekillenen Gerçek Üstü Bir Deneyim: Uzay Turizmi, Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, Cilt.2, S.1: 84.
DW-Deutsche Welle (2019), Mars için Hedef 2024
https://www.dw.com/tr/mars-i%C3%A7in-hedef-2024/a-40747618
Milliyet(2020), Starship nedir? Elon Musk Starship’i tanıttı…
https://www.milliyet.com.tr/gundem/starship-nedir-elon-musk-starshipi-tanitti-6043190
NTV (2020), Starship’in ilk ateşleme testi yapıldı
https://www.ntv.com.tr/teknoloji/starshipin-ilk-atesleme-testi-yapildi,RVTAhDkpG02n4qDUyoX5Dg
YAZICI Ayşe Meriç, DARICI Sefer (2019), Uzay Ekonomisinde Yeni Fırsatlar, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırma Dergisi, Cilt.8 S.4:3253.