Akdeniz, Karadeniz, Kuzey – Batı Afrika ve Avrupa’dan Güney Akdeniz’e uzanan coğrafyada düzenli gemi taşımacılığı yapan Arkas Line, otomotivden kimyaya, beyaz eşyadan, tarım ürünleri ve genel tüketim mallarına kadar pek çok farklı sektöre hizmet veriyor. Yeni Normel’e geçişle birlikte sektörler zor dönemi tamamen geride bırakmaya çalışırken bazı taşımacılık verileri de sektörlere ilişkin duruma ışık tutuyor. Eylül ayında otomotiv endüstrisinde tam kapasite, kimyada üretim hızındaki artışın devamı beklenirken beyaz eşya üretimindeki toparlanmanın süreceği tahmin ediliyor. Arkas Line’ın iş alanı olan konteyner taşımacılığı odağında, tüm sektörlere Covid-19’un etkilerini Arkas Line Global Müşteriler Koordinatörü Serra Tükel derledi.
2020 senesine damgasını vuran ve tüm dünya piyasalarını altüst eden Covid-19 salgını, farklı sektörlerde farklı etkileriyle karşımıza çıkıyor. Evlere kapandığımız, ihtiyaç ve tüketim alışkanlıklarının yeniden şekillendiği bu dönemde Arkas Line Global Müşteriler departmanı olarak sektör odaklı hizmet anlayışı ve bilgi birikimimizle müşterilerimize bu zorlu dönemde de mümkün olduğunca yakın olmaya özen gösteriyoruz. Bu süreçte bazı global tedarik zincirlerinin pandeminin merkez üssü Çin’den Akdeniz limanlarına kaydığını gözlemledik. Diğer yandan kara yolları ve ülke sınır kapılarında gecikmeler yaşanırken, deniz taşımacılığı ve liman hizmetlerinin kesintisiz devam etmesi, Arkas Line’ın güçlü olduğu Akdeniz – Karadeniz limanları arasında global müşterilerin deniz yolu alternatifine kaymasına sebep oldu.
Arkas Line’ın yoğun hizmet verdiği sektörlerden otomotiv, kimyasallar, beyaz eşya, tarım ürünleri, tüketim malları ve inşaat sektörünün bu süreçte nasıl etkilendiğini inceledik.
Otomotiv
Pandemi sürecinden en ağır etkilenen sektörlerin başında yer alan otomotivde, üretim AB ülkeleri ve Türkiye’de yaklaşık 5 hafta tamamen durmuştur. Türkiye Otomotiv sektörü nisan ayında neredeyse tamamen kepenk kapatmış, mayıs ayında ise yüzde 40 kapasite ile çalışmıştır. Pek çok global otomotiv firmasına uzun yıllardır uzmanlık seviyesinde hizmet veren Arkas Line’ın taşımaları da bu krizden payını almış ve düşüş gerçekleşmiştir. Türkiye otomotiv fabrikalarında haziranda ötelenen talebin devreye girmesi, pandemi sonrası özel araca talebin artması ve düşük faizli kredi olanağıyla finansmana erişim kolaylaşmış olup üretimi hızlandırmıştır ve kapasite yüzde 65’e çıkmıştır. Tedbirlerin gevşetilmesi sonucu sektörde eylül ayında tam kapasite hedeflenmektedir.
2020 yılı dünya toplam otomotiv pazarı bir önceki yıla oranla yüzde 15,4 azalırken, AB (26), UK ve EFTA ülkeleri toplamına göre 2020 yılı Ocak-Nisan döneminde geçen yılın aynı dönemine göre en fazla düşüş sırasıyla yüzde 50,7 ile İtalya, yüzde 48,9 ile İspanya ve yüzde 48,0 ile Fransa’da görüldü.
Kimya
Otomotiv, beyaz eşya, elektrik-elektronik, plastik, boya gibi birçok sanayi dalına hammadde ve yarı mamul sağlayan kimya sektörü, Türkiye’nin ihracat kalemleri arasında kritik öneme sahip olup ikinci sırada yer alıyor. COVID-19 sebebiyle ortaya çıkan pandemi koşullarında, küresel ticarette çok büyük paya sahip olan Çin’in yerine yeni kaynaklar arayan ülke ve firmaların alternatif arayışlarında Türkiye’nin öneminin de giderek arttığını gözlemliyoruz. Ne var ki, Türkiye kimya sektörü, gerek hammadde gerek teknoloji olarak büyük ölçüde ithalata bağımlılığını sürdürüyor. Pandemi sürecinde, sektör olarak nispeten Avrupa ülkelerinden Türkiye’ye gelen kimyasal hammade ve diğer ara ürünlerde diğer sektörler gibi keskin bir düşüş olmadığı gibi aksine bazı ürünlerin ithalatında geçen senelere göre de artan bir ivme gösterdiğine tanık olduk. Arkas Line olarak faaliyet gösterdiğimiz rotasyonlarda iş birliği içinde olduğumuz dünya devi kimya firmalarının yüklemelerinde düşüş yaşanmadığı gibi, bir önceki yıla göre yüzde 12 oranında artış gerçekleşmiştir.
İnşaat
Başta ham madde tedariki, insan kaynağı ve sağlığı konularındaki etkileri ile Covid-19 dünya inşaat sektöründe proje sürelerinin uzamasına ve hatta bazı projelerin iptaline sebebiyet verdi. Düşen fiyatlar sebebiyle projelerin askıya alınması hususu en çok petrol ihracatçısı ülkelerde kendini gösterirken, Türkiye özelinde ise önemli inşaat malzemeleri ihracat pazarlarında ortalama yüzde 4,9 daralma bekleniyor.
Arkas Line olarak hizmet verdiğimiz (Batı Afrika) inşaat projelerindeki iş gücü temininde yaşanan sıkıntılar ve projelere malzeme sağlayan tedarikçilerin ham madde ya da üretim fabrikalarının kapanması nedeniyle bir önceki senenin aynı dönemine kıyasla yüzde 32 oranında daha az yükleme gerçekleştirilmiş olup, 2020 son çeyrekten önce ise artı bir grafik çizmesi beklenmemektedir.
Beyaz Eşya
Virüsün nisan ayında etkisini artırmaya başlamasıyla birlikte, özellikle Türkiye beyaz eşya ihracatının yüzde 75’inin gerçekleştirildiği Avrupa ülkelerinde hayatın durma noktasına gelmesi Arkas Line beyaz eşya yüklemelerini de büyük ölçüde etkilemiştir. Müşteriler tarafından alınan önlemler ve kısıtlamalar sebebiyle satışlarda ve ihracatta yavaşlama ve belli dönemlerde fabrika kapanışları gerçekleşmiştir. Yüzde doksanı Türkiye ihracat yüklemelerinden oluşan Arkas Line beyaz eşya taşımaları ilk çeyrekte kuvvetli başlamış ancak pandemi etkisiyle yılın ikinci çeyreğinde ilk çeyreğe göre yüzde 56 düşüşle, ilk 6 ayı karşılaştırdığımızda yüzde 26 düşüşle kapatmıştır. Nisan ayında gerçekleşen sert düşüşten sonra takip eden aylarda görülen artışlar beyaz eşya üretiminde Çin’den sonra dünyanın ikinci büyük merkezi konumundaki ülkemiz için yılın kalan aylarında sektörde toparlanmanın devam edeceği beklentimizi pekiştirmektedir.
Tarım Ürünleri
Arkas Line Global Müşteriler altında takip edilen şeker, kahve, pamuk, tütün, paketlenmiş gıda ürünlerinin taşımalarında pandemi sürecinde ilk çeyreğe oranla ikinci çeyrekte yüzde 62 artış görülse de, geçen yılın ilk 6 ayına göre yüzde 34 düşüş gerçekleşmiştir. Özellikle etkilenen şeker yüklemelerinde; iş gücünde yaşanan azalma, paketleme ürünlerinin sağlanmasındaki lojistik bazlı gecikmeler ve aynı zamanda petrol fiyatlarında gerçekleşen sert düşüş karşısında dünyadaki en büyük şeker üreticisi olan Brezilya etanol fiyatlarını düşürmüş ve yine etanol yapımında kullanılan şekerin üretimini artırmıştır.
Tüketim Malları
Korona virüsü tüketim alışkanlıklarını temel gıda ürünlerinin lehine değiştirmiştir. Sağlığa yönelik kaygıların artması, evlerde daha uzun vakit geçirme ve yemek pişirme, tüketicilerin kalabalık ortamlardan uzak durmak istemesi özellikle temel gıda ürünleri ile kişisel temizlik ve bakım ürünlerinin tüketiminde ve dolayısıyla taşımalarında artışa neden olmuştur.
Kişisel bakım ürünlerinden yardım malzemelerine, alkollü ve alkolsüz içeceklerden, perakende ve tekstile uzanan geniş müşteri yelpazesine hizmet veren tüketim ürünleri biriminde 2020’nin 2’nci çeyreğinde ilk çeyreğe göre yüzde 5’lik bir düşüş yaşanırken, geçen senenin ilk 6 ayına kıyasla yüzde 9 artış gerçekleşmiştir.
Tüketim ürünleri altında pandeminin etkisini en ağır gözlemlediğimiz perakende sektörü olurken, paketleme ürünlerinde en yüksek seviyede (yüzde 35) artış gözlemlenmiştir.
Pandemi döneminde 23 ülkede devam eden gemi servislerini hiç durdurmayan Arkas Line, tedarik zincirinin devamlılığını korumaya devam ediyor.