Elbette, kültür, sanat ve çocuklar denildiğinde Türkiye’nin belli başlı müzeleri de bu alanda gerek dijital, gerekse fiilî ajandalarını boş bırakmamaya gayret ediyor. Arkas Sanat Merkezi, Eskişehir Odun Pazarı Modern Müze, İstanbul Modern, Arter ve Sabancı Müzesi’nin bu konudaki çabaları, özetle şöyle sıralanıyor:
İstanbul Modern’in çevrimiçi eğitim programları kapsamında, 4-12 yaş arası çocukların hafta sonları katılacağı Çevrimiçi Modern ve Çağdaş Sanat Programı 26 Eylül’de başlamış bulunuyor. 17 Ocak 2021’e dek sürecek etkinlik, İstanbul Modern koleksiyonunda yer alan yapıtlar üzerinden, sanat tarihinden örneklere değinerek, sanat akımlarını, teknikleri, üretim biçimlerini ve günümüz sanat çalışmalarını konu alıyor. Girişim, sanatsal üretimlerde ele alınan konulardan ve çağdaş sanata dair farklı yaklaşımlardan ilham alan toplam sekiz farklı atölyeden oluşuyor.
Nedir Bu Çağdaş Sanat, Kendini Bir Sanatçı Gibi Anlat, Figürün Öyküsü, Manzaranın Dönüşümü, Lirik mi, Geometrik mi, İlham Veren Kübizm, Hazır Nesnelerle Sanat ve Kodlarla Sanat başlıklı atölyelerden oluşan program, çocukları modern ve çağdaş sanat tarihinde küçük bir yolculuğa çıkarıyor. Katılımcı çocuklar, bu atölye başlıklarından biri ya da dilediklerini seçerek, kayıt yaptırabiliyor. Programda yer alan tüm atölyelere katılan çocuklara, ‘Çevrimiçi Modern ve Çağdaş Sanat Programı Katılım Belgesi’ veriliyor. Atölyeler, 4-7 yaş grubu çocuklar için cumartesi günleri 11.00-12.00, 8-12 yaş grubu çocuklar için ise pazar günleri 11.00-12.00 saatlerinde düzenleniyor.
Bilgi: 0212 334 73 41, 0212 334 73 26 ve egitim@istanbulmodern.org
Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi ise, Ekim itibariyle, 7–12 yaş grubuna yönelik çevrimiçi öğrenme programlarına ev sahipliği yapıyor. Hafta sonları 12.00 – 13.00 saatleri arasında gerçekleştirilecek atölyelerde, Rönesans’tan kavramsal sanata uzanan geniş yelpazede bilgilendirici temalar işleniyor. Çocuklar, bir yandan sanat tarihine dair bilgi edinirken bir yandan da keyifli saatler geçirebiliyor.
Rönesans Sanatı isimli atölyede, çocuklar, sanatın insana ve doğaya dönerek özgürleştiği Rönesans hakkında bilgi ediniyor, söz konusu dönemin Giotto, Leonardo da Vinci, Raphael ve Michelangelo gibi önemli isimlerinin tekniklerini inceliyor.
İzlenimcilik atölyesinde ise, çocuklar, açık havada gördükleri eşya ve bitkilerden hareketle, doğanın zaman içindeki dönüşümünü gözlemleyecek, tıpkı İzlenimci ressamlar gibi ışığa ve renklere odaklanarak çalışma fırsatı buluyor. Claude Monet, Vincent van Gogh, İbrahim Çallı ve Hüseyin Avni Lifij gibi sanatçıların da tanıtılacağı atölyede, bu isimlerin teknikleri işleniyor.
Çocukların, 20. yüzyıl başındaki endüstriyel ve teknolojik gelişmelere dair hissiyatlarını tuvallerine yansıtan Dışavurumculuk akımını öğreneceği atölyede, Edvard Munch ve Gustav Klimt gibi sanatçıları tanımaları ve onların teknikleri hakkında bilgi sahibi olabilmeleri sağlanıyor.
Çocuklara etraflarındaki nesnelerin bileşenlerinin geometrik yapılarını keşfetmenin öğretileceği Kübizm atölyesinde ise, Pablo Picasso, Georges Braque, Paul Cézanne gibi, bu akımı temsil eden sanatçılar, teknikleriyle tanıtılıyor.
Görüp bildiklerinin ve fizik kurallarının ötesinde bir bakış geliştirerek, dünyaya bir rüyanın içinde gibi bakmanın öğretileceği Gerçeküstücülük atölyesinde ise, çocuklar bu bakışı sanatsal çalışmalarında uygulayıp Salvador Dalí, Joan Miró gibi sanatçıları inceliyor.
Kavramsal Sanat / Yerleştirme Sanatı atölyesinde de, çocuklar, sanatçının eserlerini sergileyecekleri mekânların fiziksel özellikleri (açık, kapalı, aydınlık, karanlık, büyük, küçük vb) üzerine düşünüyor, sanat eserinin bir parçası olarak değerlendirecekleri mekânı, kendi kurgularına dahil edebiliyor.
Atölyede Ai Weiwei, Joseph Beuys ve Anish Kapoor gibi sanatçıların çalışmaları da bu bilgiler ışığında değerlendiriliyor. SSM Öğrenme Programı’nda ayrıca, kolay malzemelerle uygulanabilen Kukla Yapım Atölyesi ve tasarım odaklı düşünme becerilerini geliştirmeyi amaçlayan Bir de Böyle Düşün Atölyeleri de yer alıyor. Zoom servisi üzerinden gerçekleştirilen atölyeler, Sakıp Sakıp Müzesi web sitesi üzerinden satın alınabiliyor.
Öte yandan, İstanbul Dolapdere’deki yeni adresine taşınan, Vehbi Koç Vakfı imzalı Arter ise, 3 Ekim’de başlayan ve 5 Aralık’a değin katılım sağlanabilen atölyelerini, Cumartesi günleri saat 11:00’de tertipliyor. Ücretsiz etkinlikler, 6 ilâ 9 yaş arasındaki çocukların katılımına açık olarak, çevrimiçi biçimde düzenleniyor. Atölye serisi, Arter’in Dinleyen Gözler İçin başlıklı sergisinde yer alan yapıtlardan yola çıkıyor. Işığın ve gölgenin etkilerinin gündelik nesneler aracılığıyla keşfedileceği çalışmada, çocuklar kâğıt üzerinde gölge oluşturma deneyleri yaparak; çizimleriyle biçim, mesafe ve boşluk kavramlarını yorumlama imkânı buluyor. Atölyede, farklı boyutlarda iki adet bardak ve iki adet oyuncak, el feneri, boya kalemleri, resim kâğıdı ve kurşunkalem gibi malzemeler, tercihen loş ışıkta yaratıcılığın koynuna bırakılıyor. Meraklı miniklerin, Zoom uygulaması ile katılınabilinen yaklaşık 1 saatlik çevrimiçi atölyelere ön kayıt yaptırmaları için, ogrenme@arter.org.tr adresine e-posta göndermeleri yeterli oluyor.
Yine, Suna ve İnan Kıraç Vakfı Pera Müzesi de, bu çerçevede düzenlediği iki ayrı kategorili çevrimiçi atölyeleriyle göz dolduruyor. Halihazırda düzenlediği poster atölyesinin kontenjanını yoğun ilgi sebebi ile dolduran kurumda, 4-6 ve 7-12 yaş kategorisi geçerli. Video ile izlenen ‘Desen Desen Baskı Atölyesi’ kapsamında, çocuklar doğa ve hayata ilişkin gözlemlerini birer sanat eserine dönüştürürken, etkinlik Zoom Meeting uygulaması üzerinden gezilen etkileşimli müze gezisi ile de pekiştiriliyor.
Kurumun 7-12 yaş aralığı için hazırladığı ‘Doğadan Sanat’ başlıklı ‘Tempera’ sanat üretim tekniği atölyesi ise, ilgilenen miniklerin ev adreslerine, müze tarafından gönderilen bir kargo içinde, atölyenin videosu ve gerek duyulan malzemeler iletiliyor. Atölye, geçmişte minyatürlerde kullanılan toz pigmentler ve yumurtayla tempera boyalar hazırlanmasına olanak tanıyor. Geri dönüşüm yöntemiyle üretilen el yapımı kağıtlar üzerine, hazırlanan tempera boyalar ile şekiller ve desenler çiziliyor. Aynı yaş kategorisine yönelik başka bir atölye ise, video ile evde atölye imkânını bu kez ‘Renklerle Deney’ başlığında Sulu Boya atölyesi ile sunuyor. Müzedeki Minyatür 2.0 sergisinden ilham alan bu uygulamada, minikler sulu boya ile tuz ve aseton gibi çeşitli malzemeleri karıştırarak, küçük bir deney yapıyor. Deney sayesinde soyut desenler oluşturup renk kümelerine şekiller veriyor. Sulu boya teknikleri ile deneysel resim yapmayı öğreniyor, renklerin kağıt üzerinde oluşturduğu sürpriz şekilleri keşfediyor.
Detaylı bilgi: ogrenme@peramuzesi.org.tr
Arkas Sanat Merkezi, sosyal medya hesapları üzerinden her hafta sonu gerçekleştirdiği çocuk atölyelerinde; çocukların eğlenirken farklı sanat dallarını, sanat akımlarını ve sanatçıları keşfederek keyifli zaman geçirmesini destekleyen eğitici aktiviteler düzenliyor. Çocukların, keyifli zaman geçirmesine aynı zamanda da hayal dünyalarının gelişmesine yardımcı olan, ebeveynleriyle birlikte yapabilecekleri aktiviteler; çizgi, renk, doku, şekil, biçim gibi görsel tasarım ögelerini kullanarak iki ve üç boyutlu çalışmalar oluşturmasını destekliyor. Arkas Sanat Merkezi’ndeki geçmiş ve güncel sergilerden ilham alınarak hazırlanan aktivitelerde, “Resimde Keşif” “Dedektiflik Oyunu” “Resimdeki Farkları Bul!” gibi farklı içerikler ile çocukların sanat eseri inceleme ve yorumlaması da keyifli hale getiriliyor.
Arkas Sanat Merkezi 5-7 yaş grubuna özel “Sanatçılar Ne Düşünür?”, “Neşeli Yüzler, Yaratıcı Portreler”, “Picasso Gibi Maske yapıyoruz” gibi aktiviteler çocukların hayal kurmasını desteklerken aynı zamanda da farklı malzemeler ile resim veya üç boyutlu çalışmalar yapmaya teşvik ediyor. 8-10 yaş grubu için “Vizörden Bakan Kim?” “Kübik Resim”, “Perspektif”, “Üç Boyuttan İki Boyuta”, “Kağıt Kuşlar” gibi aktiviteler bu yaş grubundaki çocukların farklı sanat dallarını ve sanat akımlarını tanıyabileceği, keşfe dayalı, eğitici ve eğlenceli vakit geçirmenin yollarını sunuyor. Arkas Sanat Merkezi, dijital ortamda gerçekleştirdiği atölye çalışmalarının yanı sıra, pandemi nedeniyle sergileri ziyarete gelemeyen okul grupları için hazırladığı okul dosyaları ile öğretmen ve öğrencilere eğlenceli bir sanal gezi deneyimi de sunuyor. Okul dosyalarında bulunan sanal gezinti linki üzerinden öğretmenler öğrencileri ile birlikte sergiyi gezerken aynı zamanda da ilkokul, ortaokul ve lise grupları için hazırlanan metinler doğrultusunda keyifli bir kültür-sanat gezisi yapabiliyorlar. Bununla birlikte okul dosyasında bulunan soru-cevap kısımları, araştırma konuları ve aktivite örnekleriyle öğrencinin gezi süreci interaktif bir şekilde tamamlanıyor.
Arkas Sanat Merkezi’ni 0232 464 66 00 numaralı telefondan arayarak okul dosyaları ile ilgili detaylı bilgi alabilirsiniz.
Sezona yeni bir sergiyle giriş yapan Eskişehir Odunpazarı Modern Müze’nin (OMM) çocuk eğitim programları da, bu çerçevede yer vermemiz gereken önemli bir birikimi bizlere vadediyor: OMM Eğitim Departmanı imzalı Zoom atölyelerine katılım, egitim@omm.art e-mail adresiyle sağlanabiliyor. Programlara katılan her yaş grubuna, tarihi Odunpazarı bölgesi ve OMM, kısaca tanıtılıyor. Eğitim programlarının her biri öncelikle, müzenin mimari kimliği ve içerdiği koleksiyonu da büyüteç altına almış olan 15 dakikalık bir sergi turuyla başlıyor. Müzede bu yönüyle 24 Ekim’de 7-10 yaş için ‘Yanı Başımızdaki Canlılar’, 25 Ekim’de yine aynı yaş grubu için ‘Gezegene Notum Var’ ve 31.10.2020’de ise, 11-14 yaş için ‘Ekolojik Mimarî ve OMM’ isimli bir diğer atölyeden faydalanılabiliyor.
Alt Kat’tan Çocuk Sesleri
Son olarak, İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın çocuklara yönelik etkinliklerine göz attığımızda ise, Mart 2019’da kurulan ve ilk yılında 250’den fazla ücretsiz etkinlikte iki bin 800’den fazla çocuk ve genç katılımcıyı ağırlayan İKSV Alt Kat’ın, salgın koşulları sebebiyle 2020 sonuna kadar etkinliklerine dijital mecralar üzerinden devam ettiğini görüyoruz.
Mart ayından bu yana dijital platformlarda 4 çocuk kitabı animasyonu, 9 instagram canlı yayını ve 4 Youtube video içeriği yayınlayan İKSV Alt Kat’ın çevrimiçi atölye ve etkinlik programı, sonbahar aylarında da çocukları ve aileleri farklı içerikler ve sanatsal etkinliklerle buluşturmaya devam ediyor. 12 Kasım’a dek süren etkinlikler, güncel sanat, film, tasarım, edebiyat, dans ve tiyatro alanlarında uzman isimlerin yürütücülüğünde, İKSV Youtube kanalı ve İKSV Alt Kat instagram hesabı üzerinden ücretsiz ve kalıcı olarak izlenebiliyor.
Bu anlamda, İKSV Alt Kat tarafından, İstanbul Müzik Festivali’nin işbirliği, İstanbul Kalkınma Ajansı (İSTKA) ve UNHCR (Birleşmiş Milletler Mülteci Örgütü) Türkiye’nin desteğiyle Şubat 2020’de kurulan, mülteci ve Türkiyeli çocukları bir araya getiren Birlikte Güçlü Sesler Korosu’nun çalışmaları ile, salgın dönemi boyunca çevrimiçi olarak devam etti.
Eylül ayında açık hava provalarında sosyal mesafeli olarak bir araya gelen koronun dijital konser performansı, 2 Ekim Cuma günü İstanbul Müzik Festivali programı kapsamında BİFO Özel: “Baroktan Klasiğe” konseri ön etkinliği olarak, İKSV Youtube kanalında yayınlandı. İKSV Alt Kat tarafından Ekim-Aralık 2020’de yine UNHCR Türkiye’nin desteğiyle, mülteci ve Türkiyeli çocukları bir araya getiren, farklı disiplinlerde bir dizi çevrimiçi sanat atölyesi gerçekleştirilecek.
İKSV Alt Kat ve Pera Müzesi Öğrenme Programları, 5. İstanbul Tasarım Bienali’ne paralel olarak 20 Ekim – 14 Kasım 2020 tarihleri arasında, okul grupları ve 7-12 yaş aralığındaki katılımcılara yönelik renkli çevrimiçi atölyeler düzenleyecek. Empatiye Dönüş başlığıyla gerçekleştirilecek 5. İstanbul Tasarım Bienali’nin çocuk atölyeleri, canlılar ve yaşam, yemek kültürü, ekoloji, iklim değişikliği gibi konu başlıklarına odaklanacak.
Bilgi için: https://www.youtube.com/watch?v=DJGnrUgtqbg